سیری در اندیشه سیاسی عرب

موضوع این کتاب بررسی و سنجش اندیشه هایی است که زمینه جنبش سیاسی ملت های عرب را در زمان ما فراهم کرده است. پیدایی و باروری این اندیشه ها نزدیک به یک قرن و نیم – از حمله ناپلئون به مصر تا حدود جنگ جهانی دوم- زمان گرفت و چارچوب زمانی پژوهش ما نیز همین دوره است.
نام عرب ملت های بسیاری را دربر می گیرد ولی در این کتاب، ما بیشتر به مصر و آن بخش از شام (یا به اصطلاح نویسندگان اروپایی «سوریه جغرافیایی») که امروزه به نام سوریه و لبنان شناخته شده است نظر داشته ایم.
در این باره که چرا مصر و شام پیشگام جنبش عرب بوده اند در بخش نخست کتاب سخن خواهیم گفت، ولی بررسی این جنبش را از آن رو با حمله ناپلئون به مصر آغاز کرده ایم که این کشور پیش از سرزمین های دیگر عرب با غرب پیوستگی یافت و به خود آمد.
روش اساسی کار ما در این کتاب، ضمن اشاره هایی به زمینه اجتماعی و اقتصادی مسائل، بررسی اندیشه هاست نه نقد آنها، و این روش از آن رو ضرورت داشته است که بسیاری از اندیشه های گرانی که از آنها سخن خواهیم گفت در ایران ناشناخته یا کم شناخته بوده اند. با این حال، هر گاه عقایدی که موضوع بحث بوده و با تاریخ اندیشه اجتماعی و سیاسی ایران مناسبتی داشته است، به اجمال به نقد آنها پرداخته ایم.